Konkurs

W dniu18 stycznia 2013 r. zainaugurowany został międzynarodowy konkurs na opracowanie nowej ideowo – artystycznej koncepcji architektoniczno – krajobrazowej miejsca pamięci na terenie byłego niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady w Sobiborze. Organizatorem konkursu, było Państwowe Muzeum na Majdanku, które od 1 maja 2012 r. jest właścicielem części terenu Pomnika Zagłady w Sobiborze i sprawuje opiekę nad tym miejscem pamięci.
Konkurs był kolejnym etapem realizacji międzynarodowego projektu utworzenia Muzeum-Miejsca Pamięci na terenie byłego niemieckiego obozu zagłady w Sobiborze, realizowanego na podstawie Memorandum of Understanding przez cztery państwa (Polskę, Słowację, Holandię i Izrael). Zgodnie z zaleceniami Grupy Sterującej międzynarodowym projektem celem konkursu było uzyskanie najlepszej artystycznie, funkcjonalnie i eksploatacyjnie kompleksowej koncepcji Miejsca Pamięci na terenie byłego niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady Żydów w Sobiborze, uwzględniającej charakter i rangę miejsca, łączącej funkcje upamiętniającą, muzealną i edukacyjną. Zakładano, iż punktem ciężkości nowej koncepcji Miejsca Pamięci będzie upamiętnienie ofiar, poprzez zabezpieczenie grobów masowych oraz ukazanie całego terenu jako szczególnego niemego świadka i materialnego świadectwa masowej zbrodni o niewyobrażalnych rozmiarach.

Państwowe Muzeum na Majdanku powierzyło Fundacji „Polsko-Niemieckie Pojednanie”, współrealizującej wraz z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego międzynarodowy projekt utworzenia nowego muzeum-miejsca pamięci, wykonywanie poszczególnych czynności związanych z przeprowadzeniem konkursu.

Warunki udziału w konkursie oraz zasady przygotowania prac konkursowych zawarte zostały w regulaminie konkursu, jaki został udostępniony na stronach internetowych Państwowego Muzeum na Majdanku, Fundacji „Polsko-Niemieckie Pojednanie” oraz stronie internetowej projektu. Wnioski o dopuszczenie do udziału w konkursie uczestnicy mogli składać do dnia 18 lutego 2013 r. w siedzibie Fundacji „Polsko-Niemieckie Pojednanie” w Warszawie.

Sąd konkursowy liczył 9 osób. W skład sądu weszli:

Przewodniczący:

  • prof. Andrzej Kadłuczka (architekt, Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej, Instytut Historii Architektury i Konserwacji Zabytków)

Sędzia koreferent:

  • Jakub Wacławek (architekt, Stowarzyszenie Architektów Polskich Oddział Warszawski)

Członkowie:

  • Lenka Cederbaum (architekt, Państwo Izrael)
  • dr hab. Romuald Dylewski (architekt, członek Rady Muzealnej Państwowego Muzeum na Majdanku)
  • prof. dr hab. Jerzy Jasieńko (Instytut Budownictwa Politechniki Wrocławskiej, Zakład Materiałów Budowlanych, Konstrukcji Drewnianych i Zabytkowych)
  • prof. Andrzej Koss (rzeczoznawca Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Główna Komisja Konserwatorskia, Międzyuczelniany Instytut Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki)
  • Marek Lisánsky (Konsul Generalny Republiki Słowackiej w Polsce, członek Grupy Sterującej projektem utworzenia Muzeum – Miejsca Pamięci na terenie byłego niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady w Sobiborze)
  • prof. Zbigniew Myczkowski (Politechnika Krakowska, Instytut Architektury Krajobrazu)
  • Krzysztof Weyher (pracownik ambasady Królestwa Niderlandów, obserwator prac Grupy Sterującej projektem utworzenia Muzeum – Miejsca Pamięci na terenie byłego niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady w Sobiborze).

 Funkcję sekretarza sądu konkursowego pełnił:

Mariusz Kacperkiewicz (Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”, koordynator prac nad projektem utworzenia Muzeum – Miejsca Pamięci na terenie byłego niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady w Sobiborze).

Obsługę prawną konkursu zapewniła Grupa SIENNA sp. z o.o.

Pierwsze posiedzenie Sądu konkursowego odbyło się w dniach 15 i 16 stycznia 2013 r.

Ostanie, a zarazem rozstrzygające posiedzenia Sądu konkursowego odbyły się w dniach 9-11 i 18 lipca 2013 r.

W lutym 2013 r. do Fundacji „Polsko-Niemieckie Pojednanie” wpłynęły 152 wnioski o dopuszczenie do udziału w konkursie od Uczestników zarówno z kraju, jaki i z zagranicy. Warunki udziału spełniło 111 Uczestników, którzy zostali zaproszeni do składania prac konkursowych. Prace konkursowe złożyło 63 uczestników konkursu. Ogłoszenie wyników konkursu odbyło się w dniu 18 lipca 2013 r. w Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie.

Sąd konkursowy przyznał trzy nagrody oraz jedno wyróżnienie honorowe. Nagrody otrzymali:

I nagrodę – uczestnik nr 171717 – Marcin Urbanek, Łukasz Mieszkowski i RE S.C. Piotr Michalewicz, Mateusz Tański

II nagrodę – uczestnik nr 000029 – Stelmach i Partnerzy Biuro Architektoniczne Sp. z o. o.

III nagrodę – uczestnik nr 976737 – Biuro Projektów Budownictwa Ogólnego „Budopol” S.A.

Wyróżnienie honorowe przyznano uczestnikowi nr 177771 – Pracowni Architektonicznej 1997 Sp. z o. o.

Zgodnie z postanowieniami regulaminu konkursu każda z trzech nagrodzonych koncepcji miała szansę realizacji, ponieważ ich autorzy zostali zaproszeni do negocjacji w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego. Postępowanie to zostało zakończone w dniu 8 stycznia 2014 r. udzieleniem zamówienia na wykonanie dokumentacji projektowej nowego zagospodarowania terenu Pomnika Zagłady w Sobiborze laureatom pierwszej nagrody w konkursie (Marcin Urbanek, RE: S.C. Piotr Michalewicz Mateusz Tański, Łukasz Mieszkowski), którzy przedstawili najkorzystniejszą ofertę w przedmiotowym postępowaniu.

Podanie do publicznej wiadomości informacji o dokonanym wyborze wykonawcy zamówienia nastąpiło podczas uroczystych obchodów 70. Rocznicy Wybuchu Powstania w niemieckim obozie zagłady w Sobiborze w dniu 14 października 2013 r.